Polinöropati Tanı ve Tedavisi
Polinöropati; vücuttaki periferik sinirlerin işlevini kaybetmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Polinöropati, yalnızca tek bir hastalığı ifade etmez. Vücudun birçok bölgesinde, farklı sebeplere bağlı olarak nöropati ortaya çıkabilir. Uzuvlarda, özellikle geceleri ortaya çıkan yanma, uyuşma ve kasılmalar polinöropati ile karakterize olan belirtilerdir. Eldiven ve çorap tarzı duyu kusuru sık ifade edilen şikayetlerdendir. Polinöropati, her yaştan bireyde ortaya çıkabilir. Çocukluk ve genç yaşlarda ortaya çıkanlar genellikle genetik geçiş göstermektedir. Ancak genellikle yaşlı bireylerde görülen bir rahatsızlıktır. Şeker hastalığının uzun dönemde bıraktığı hasarlar da söz konusu ise bu risk artar.
Polinöropati Nedir?
Nöropati “sinir(nöro)” ve “hastalık(pati)” kelimelerinin birleşiminden oluşur. Yani sinirlerdeki hastalıkları ifade eder. Polinöropati, vücudumuzdaki birçok kas sinirinin işlevini yerine getiremez hâle gelmesi anlamına gelir. Çeşitli kimyasal ve yapısal değişimler nedeniyle sinirlerin iletim işlevi bozulur. Bunun sonucunda kaslar gücünü kaybederek, duyuların sağlıklı çalışmasını engeller. İleri evrelerinde yüz felcine ya da vücudun bazı bölgelerinde hareketsizliğe neden olabilir. Günümüzde rastlanan polinöropati vakalarının çoğunda diyabet (şeker hastalığı) görülmektedir. Bu nedenle diyabet hastalarının polinöropati açısından ciddi risk altında olduğunu söyleyebiliriz.
Nöropati Çeşitleri Nelerdir?
Polinöropati, ortaya çıkış nedenine ve hasar gören sinirlere göre gruplara ayrılır.
Periferik; yani vücudun beyin ve omurilik dışındaki bölgelerinde bulunan sinirlerde meydana gelen hasarlar “periferik nöropati” olarak adlandırılır. Periferik nöropati dışında, santral beyin ve omurilik bölgesinde de nöropati görülebilir.
Periferik nöropatiler, en sık rastladığımız nöropati türüdür ve sinirin özelliğine göre farklı gruplara ayrılabilir:
Motor Nöropati: Kasların hareket etmesinden sorumlu olan, motor sinir adı verilen sinir liflerinin hasar gördüğü nöropati türüdür. Kaslarda güçsüzlük, erime ve seyirme ile kendini gösterir. Solunum ve yutma kasları da etkilenebilir.
Duysal Nöropati: Sadece duyu sinirlerinin etkilendiği nöropati türüdür. El ve ayaklarda karıncalanma, yanma ve uyuşma belirtilerine sık rastlanır.
Motor ve Duysal Nöropati: Hem motor hem de duysal sinirlerin etkilendiği nöropati türüdür.
Otonomik Nöropati: Kardiyak ritim bozuklukları, terleme sorunu ve tansiyon değişimleri ile belirtilerini verir. Sempatik ve parasempatik otonom sistemindeki sinir liflerini etkileyen bir nöropati türüdür.
Polinöropati Belirtileri Nelerdir?
Polinöropati; başlangıç evrelerinde el ve ayaklarda ortaya çıkar. Eldiven çorap tarzı duyu kusuru yapar. İlerlediğinde ise semptomlar vücudun genelini etkileyebilir. Sindirim ve görme sorunları ortaya çıkabilir. Polinöropati belirtileri:
- Uzuvlarda güç kaybı, hissizlik, yanma ve ağrı
- Kabızlık, ishal
- İdrar yapamama veya tutamama
- Çift görme vb. görme sorunları
- İktidarsızlık, cinsel işlev bozuklukları
- Yüz felci
Polinöropati Nedenleri Nelerdir?
Polinöropati altta yatan, dahili bir hastalığa bağlı ortaya çıkabileceği gibi herhangi farklı bir sebep olmadan da görülebilir. Nöropati vakalarının birçoğunda altta yatan nedenler kesin olarak bilinemez. Olguların yalnızca %30’luk kısmında nedenler net bir şekilde ortaya koyulabilir. Polinöropatinin yaygın sebepleri ise;
- Diyabet
- Bağışıklık sisteminin yanlış çalışmasına bağlı olarak sinir hücrelerinin hasar görmesi
- Guillain Barre Sendromu (Bağışıklık sisteminin miyelin kılıfı zedeleyerek, iltihaplanmaya neden olduğu bir otoimmün bozukluk.)
- Kronik inflamatuar hastalıklar
- Romatolojik hastalıklar
- Kanser
- Genetik yatkınlıktır. (gençlerde en sık görülen nedendir)
Diyabet Polinöropatiye Neden Olur mu?
Polinöropati nedenleri arasında en büyük risk diyabettir. Diyabet hastalarının yaklaşık yarısında, uzun hastalık sürecinin sonunda, nöropati geliştiği gözlemlenmiştir. Bunun nedeni; diyabet hastalarında sinirlere ulaşan kılcal damarların etkilenmesine bağlı olarak, sinir liflerinin zarar görmesidir.
Diyabete bağlı polinöropatinin belirtileri de diğer polinöropati belirtileri ile aynıdır. Öncelikle el ve ayaklarda başlayan yanma, karıncalanma, batma hissi sonrasında uzuvlarda güç kaybı ve tansiyon problemleri ile devam edebilir.
Polinöropati Tanısı Nasıl Konur?
Polinöropati teşhisinde ilk başvurulan, en önemli tetkik EMG (Elektromiyografi)’dir. EMG, hasar gören periferik lifleri ve hasarın derecesini detaylı bir şekilde ortaya koyarak, polinöropatinin tanılanmasına yardımcı olur. EMG’nin yetersiz kaldığı durumlarda sinir biyopsisi, kan tahlilleri ve diğer görüntüleme yöntemlerinden de yardım alınabilmektedir.
Polinöropati Tedavisi
Polinöropati; erken teşhis edildiğinde ve altında yatan nedenler belirlendiğinde daha kolay tedavi edilebilen, doğru tedavi planı ile ilerlemesi yavaşlatılabilen bir rahatsızlıktır. Eğer altta yatan nedenler kesin olarak saptanabiliyorsa, kalıcı olarak tedavisi bile mümkündür. Tedavi sürecinde genellikle ilaçlar kullanılır. Aynı zamanda fiziksel aktivitenin devam edebilmesi için fizyoterapiden de destek alınabilir.
Polinöropati hakkında daha fazla bilgi edinmek için kliniğimizle iletişime geçebilir; Nöroloji Uzmanı Şule Bilgin’den randevu alabilirsiniz.